वारंवार डोकं दुखतंय? डोकेदुखीचे प्रकार

डोकेदुखीच्या विविध प्रकारांवर आणि त्यांच्या कारणांवर प्रकाश टाकतो. तणाव, पर्यावरणीय घटक, आहार, झोपेचा अभाव आणि हार्मोन्स यांसारख्या कारणांचा उल्लेख आहे. मायग्रेन, तणावामुळे होणारी डोकेदुखी आणि क्लस्टर डोकेदुखी यांचे वेगळेपण स्पष्ट करून, लेख उपचारांचे सुचवतो. डॉक्टरांचा सल्ला घेण्याचे महत्त्वही अधोरेखित केले आहे.

अनेकांना डोकेदुखीचा त्रास वारंवार होत असतो. अधूनमधून होणाऱ्या या प्रकारामुळे त्यांना अधिक त्रास होत असतो. प्रचंड वेदनेमुळे कोणतंही काम करता येत नाही. डोकेदुखी वारंवार होत असेल तर अजिबात स्वस्थ राहू नका. किंवा त्याकडे दुर्लक्ष करू नका. तात्काळ डॉक्टरांचा सल्ला घ्या. कारण किरकोळ वाटणारा हा प्रकार मोठा त्रासदायक ठरू शकतो. कारण डोकेदुखीचे अनेक कारणे आहेत. अनेक प्रकारच्या डोकेदुखी असतात. त्यामुळेच डॉक्टरांना दाखवून उपचार करणं हे उत्तम. डोकेदुखीचे कोणते प्रकार असतात आणि त्याची कारण काय आहेत? यावर आज आपण चर्चा करणार आहोत.

1. पर्यावरण :

धूर, आर्द्रता, तिखट प्रकाश, तीव्र गंध, आणि थंड हवामान हे सर्व प्रमुख ट्रिगर्स आहेत. त्यामुळे डोकेदुखी वाढू शकते. क्लस्टर हेडएक असलेल्या लोकांना विशेषतः काही ऋतूतील बदलांमुळे डोकेदुखी होऊ शकते,.

2. ताणतणाव :

खांदे आणि गळ्याच्या स्नायूंमध्ये ताण येणे हे डोकेदुखीचे मुख्य कारण ठरू शकते. त्याने स्नायू ताणले जाऊन तीव्र डोकेदुखी होऊ शकते.

3. भूक आणि विशिष्ट आहार :

भूक लागल्यामुळे मायग्रेन किंवा तणावामुळे डोकेदुखी होऊ शकते. त्याचप्रमाणे, काही विशिष्ट पदार्थांमुळेही डोकेदुखी उद्भवू शकते. उदाहरणार्थ, चॉकलेट, साइट्रस फळे, हेरिंग, एव्होकॅडो, केळी, चीज, डेरी पदार्थ, आणि कांद्यामुळे डोकेदुखी होऊ शकते. नाइट्रेट्स, मोनोसोडियम ग्लूटामेट असलेल्या प्रोसेस्ड फूड्स देखील यासाठी कारणीभूत ठरू शकतात.

4. मद्यपान :

मद्यपान हे एक ठरलेले अर्धशिशीचे कारण आहे. काही लोकांसाठी, अगदी थोड्या रेडवाईननेही डोकेदुखी वाढू शकते. मात्र, मद्यपान किंवा इतर घटक कोणत्या कारणामुळे डोकेदुखी होते हे काही स्पष्टपणे सांगता येत नाही.

5. कॅफिन काढणे :

कॉफी आणि चहामध्ये असलेल्या कॅफिनचा सेवन अचानक थांबवणे हे मायग्रेनचे कारण होऊ शकते. कॅफिन रक्तवाहिन्यांना संकुचित करते. त्यामुळे रक्तवाहिन्यांचा विस्तार होऊन तीव्र अर्धशिशीचा त्रास होऊ शकतो.

6. झोपेचा अभाव :

अपूर्ण झोप हे मायग्रेन आणि तणावामुळे होणाऱ्या डोकेदुखीशी संबंधित आहे. अर्धशिशीच्या लोकांसाठी, पुरेशी झोप घेणं किंवा झोपेच्या पद्धतीत सुधारणा करणे, डोकेदुखीची वारंवारता कमी करू शकते किंवा त्याची तीव्रता घटवू शकते.

7. हार्मोन्स :

एस्ट्रोजेनच्या वाढ आणि घटीमुळे महिलांमध्ये अर्धशिशी होऊ शकते. मासिक पाळी आणि पेरीमेनोपॉज यामुळे मायग्रेनवर प्रभाव पडू शकतो. या शिवाय मॅनोपॉजमुळे अनेक महिलांमध्ये माइग्रेनचे प्रमाण कमी होते.

डोकेदुखी समजून घ्या

तणावामुळे होणारी डोकेदुखी : गळ्याच्या आणि खांद्याच्या स्नायूंमध्ये आधी दुखायला सुरुवात होते आणि नंतर ती एक घट्ट पट्टीच्या रूपात संपूर्ण डोक्याभोवती पसरते. पण थोडा आराम केल्याने त्रास कमी होतो.

आधाशीशी (माइग्रेन): अर्धशिशी डोकेदुखी साधारणपणे डोक्याच्या एका बाजूला तीव्र असते. प्रकाश आणि आवाज यामुळे उलटी होऊ शकते. काही तास किंवा दिवसभरही हा त्रास होऊ शकतो.

क्लस्टर डोकेदुखी : डोळ्याला होणारा त्रास, डोळ्यांमधून अश्रू येणे, लालसर होणे किंवा नाकापासून बधिरपणा येणे यांसारखे लक्षणे असू शकतात. हे तासाभर किंवा मिनिटांपासून सुरु होऊन ते अनेक वेळा होऊ शकतात.

तुम्हाला काय करावं लागेल :

डोकेदुखीचे ट्रिगर्स ओळखणे आणि टाळणे कधी कधी कठीण असू शकते. त्यामुळे एका डायरीत लक्षणांची नोंद ठेवा, त्या दिवशीच्या वेळ आणि संभाव्य ट्रिगर्सची माहिती घेतल्यास, तुम्हाला कशामुळे त्रास होतो हे समजण्यास मदत होऊ शकते. जर या ट्रिगर्सचं एकच कारण नसेल आणि तरीही तुमची डोकेदुखी थांबत नसेल तर तुमच्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.

अक्युपंक्चर, ध्यान, प्रिस्क्रिप्शन औषधे, बायोफीडबॅक, आणि आराम आदी उपचार घेतल्यास फरक पडेल. नियमित व्यायाम, तंदुरुस्त आहार, पुरेशी झोप, मद्यपानापासून दूर राहणं आणि तणाव कमी करणं यासारख्या एकाच जीवनशैलीचं पालन केल्याने डोकेदुखी थांबू शकते.